Öz
Yangının seyrinin ve oluşacak koşulların önceden bilinmesi, yangına karşı güvenli bina tasarımlarında geliştirilecek stratejilerin doğruluğu ve uygulanabilirliği bağlamında yol gösterici olmaktadır. Bu bağlamda performans analizlerine dayalı yangın güvenlik tasarımları, yangın olaylarının gelişimini ve sonuç ürünlerinin yayılımını izlemeye yardımcı olan yöntemlerdendir. Yangına güvenli bina tasarımında yetkin ve yeterli stratejilerin geliştirilebilmesi amacıyla yangın ve sonuç ürünlerinin izlenebiliyor olmasının önemine dikkat çeken bu çalışmada, performansa dayalı analiz süreçlerinin işleyişini sistematikleştiren ve kolaylaştıran bir model tasarlanmıştır. Sistem analizi yöntemi esas alınarak, sistem bileşenleri belirlenen model beş aşamadan oluşmaktadır. Duman yayılımı, görüş mesafesi, sıcaklık değişimi ve CO yoğunluğu değişimlerinin belirlenmesinde FDS (Fire Dynamics Simulator) yazılımını içerisinde barındıran, kullanıcı ara yüzü olarak çalışan Pyrosim benzetim programı kullanılmıştır. Tasarlanan model bir hastane binasının yatak katında uygulanmış, mevcut durum ile iyileştirme önerileri sonrasındaki durumlar karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, yangın ortamını belirleyen temel parametrelerin duman yayılımı ile görüş mesafesi olduğu görülmüş, duman tahliye fanı ve duman perdelerinin kullanılması durumunda artan fan debisi ile duman yoğunluğunun önemli miktarda azaldığı tespit edilmiştir. Yangının çıktığı mekândaki otomatik yağmurlama sisteminin başarılı bir şekilde çalışması ortamdaki sıcaklığın düşürülmesinde etkili olmuştur. Performans analizlerine dayalı tasarım, projenin ihtiyaçlarına göre yangından korunma önlemlerinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesi için bir temel sağlamaktadır.
Anahtar Kelimeler
Yangın gelişimi duman yayılımı performansa dayalı analiz süreci FDS pyrosim
Kaynakça
- 1. Hadjisophocleous, G. V., Benichou, N. and Tamim, A. S. (1998). Literature review of performance-based fire codes and design environment. Journal of Fire Protection Engineering, 9(1), 12–40.
- 2. Alvarez, A., Meacham, B., Dembsey, N. and Thomas, J. (2013). Twenty years of performance-based fire protection design: challenges faced and a look ahead. Journal of Fire Protection Engineering, 23(4), 249–276.
- 3. Croce, P. A., Grosshandler, W. L., Bukowski, R. W. and Gritzo, L. A. (2008). A position paper on performance-based design for fire code applications. Fire Safety Journal, (43), 234–236.
- 4. Foliente, G. C. (2000). Developments in performance-based building codes and standards. Forest Products Journal, 50(7–8), 12–21.
- 5. Chow, W. (2013). Experience on implementing performance-based design in Hong Kong. Procedia Engineering, 62, 28–35.
- 6. Lo, S. M., Gao, L. J., and Yuen, K. K. (2007). The development of performance-based fire safety engineering design in Hong Kong and Japan. International Journal on Engineering Performance-Based Fire Codes, 9(3), 133–139.
- 7. Ministry of Business, Innovation and Employment (2014). New Zealand building code handbook (Third edition). New Zealand: Government, 67-95.
- 8. Australian Building Codes Board. (2019). Fire safety verification method overview. Australia: Australian Building Codes Board, 49-85.
- 9. Jager, G. and Schröder, B. (2016). Evacuation and life safety assessment in Germany. 11th Conference on Performance-Based Codes and Fire Safety Design Methods, Warsaw, Poland, 36-37.
- 10. Hurley, M. J. and Rosenbaum, E. R. (2015). Performance-based fire safety design, (First edition). Boca Rotan: CRC Press, 5–72.
- 11. Hurley, M. J. (editor) (2016). SFPE Handbook of fire protection engineering. (Fifth edition). New York: Springer, 1162–1423.
- 12. Hadjisophocleous, G. V. and Bénichou, N. (2000). Development of performance-based codes, performance criteria and fire safety engineering methods. International Journal on Engineering Performance-Based Fire Codes, 2(4), 127–142.
- 13. Baker, G., Wade, C., Spearpoint, M. and Fleischmann, C. (2013). Developing probabilistic design fires for performance-based fire safety engineering. Procedia Engineering, 62, 639–647
- 14. Li, Y. Z. and Ingason, H. (2016). A new methodology of design fires for train carriages based on exponential curve method. Fire Technology, 52(5), 1449–1464.
- 15. Department of Health.(2015). Health Technical Memorandum 05-02: Firecode. (2015 Edition), London: Guidance in support of functional provisions Fire safety in the design of healthcare premises, 6-13, 18-50.
- 16. Mairah, W. P. (2011). Tenability criteria for design of smoke hazard management systems. Ecolibrium Journal, 32–37.
- 17. Purser, D. A. (2010). Fire toxicity and toxic hazard analysis. Sixth international seminar on fire and explosion hazards (FEH6). United Kingdom: University of Leeds, 9-11.
- 18. Hadjisophocleous, G. V. and Benichou, N. (1999). Performance criteria used in fire safety design. Automation in Construction, 8(4), 489–501.
- 19. Custer, R. (2005). SFPE engineering guide to performance-based analysis and design of buildings, (Second edition). Quincy, Massachusetts: National Fire Protection Association, 30-76, 113-124.
- 20. National Fire Protection Association. (2018). NFPA 101 Life Safety Code 2018 edition. Quincy, Massachusetts: National Fire Protection Association, 44-49.
- 21. Olsson, F. (1999). Tolerable Fire Risk Criteria for Hospitals. Sweden: Department of Fire Safety Engineering Lund University, 25-30
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mimarlık |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Şubat 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 20 Ocak 2021 |
| Kabul Tarihi | 21 Ağustos 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 37 Sayı: 2 |