Mülkiye Dergisi

Abstract

Bu makale 1965 ve 1971 yılları arasında faaliyet göstermiş Türkiye Öğretmenler Sendikası’nın (TÖS) eğitimle ilgili görüşlerini ve uygulamalarını incelemektedir. TÖS üyeleri, devlet okullarında daha demokratik bir eğitim uygulamak, eğitim pratiklerini sınıfların dışına taşımak ve eğitim yoluyla kitlelerin bilinç düzeyini yükseltmek için mücadele etmişlerdi. Türkiye’deki öğretmenlerin neredeyse %40’ını örgütleyen bir kitle sendikası olan TÖS “devrim için eğitim” düşüncesini savunup devlet okullarında uyguladı. Her öğretmenin devrimci bir tavrı olması gerektiğini savunan bu düşünceye göre, örgütlü öğretmenler devrimcilik düşüncesini öğretimin içine katıp “halkı uyandırma,” yani devrime giden yolda politik bilinci yükseltme sorumluluğunu omuzlamalıydılar. Dahası, TÖS üyeleri, yasaların devlet memuru olan öğretmenler için öngördüğü örgütsel ve politik hakların sınırlarını aşarak, eğitimle ilgili görüşlerini sınıf duvarlarının dışına taşıdılar. 1969 yılındaki Büyük Eğitim Yürüyüşü ve dört günlük boykotla görüşlerini tüm ülkeye duyurdular. Böylece bir yandan eğitimin sınırlarını teorik ve pratik olarak genişletip okul duvarlarının dışına çıkardılar; öte yandan “halka gitmek” ideolojisinin ışığında ve mesleğin coğrafi yaygınlığının kolaylaştırıcılığıyla, öğretmenlerin toplumsal erişimini genişletmeye çalışıp okul dışında gençlerle, işçilerle ve köylülerle sosyopolitik köprüler kurdular. Kısaca, TÖS, teorik, politik ve toplumsal olarak kamu eğitiminin sınırlarını genişletti. Böylece, bu makalenin incelediği 1960’ların ve 1970’lerin eğitim patlamasının önemli bir öğesini oluşturdu. Dönemin yükselen sol politikleşmesinin alan açtığı bu eğitim patlaması, eğitimin eşitsiz düzeni değiştirebilecek devrimci rolüne duyulan inanç, okul binalarının dışında kamu-dışı eğitim pratiklerinin artması ve eğitim anlayışının sınırlarının genişlemesi olarak özetlenebilir. Böylece, sendikalı öğretmenler için eğitim, devlet denetimli sınıflarda yürütülen tek yönlü, hiyerarşik bir pratik olmanın ötesine geçmiştir. Bu çalışma, yalnızca bir sendika tarihi sunmanın ötesinde, 1960’lar Türkiye’sinin politik hareketliliğini göstermeyi ve bu hareketlilik etrafında dönen tartışmaları ve pratikleri aydınlatmayı amaçlıyor.



BEYOND THE CLASSROOMS: THE TEACHERS’ TRADE UNION OF TURKEY, “AWAKENING THE PEOPLE,” AND “EDUCATION FOR REVOLUTION”

Abstract
This presentation tracks the educational ideas and practices of the Türkiye Öğretmenler Sendikası (The Teachers’ Trade Union of Turkey or TÖS) between 1965 and 1971. The members of the TÖS struggled to execute more democratic type of education in public schools, carry educational practices outside the classrooms, and raise the consciousness of the masses through education. As a mass union that organized almost 40% of the teachers in Turkey, the TÖS supported the idea of “education for revolution” and implemented it in public schools. The unionized teachers incorporated the idea of revolutionism into teaching and shouldered the responsibility to “awaken the people,” i.e. raise their political consciousness, paving the way for a revolution. Moreover, teachers of the TÖS went beyond the legal boundaries of associational and political rights of teachers as public officers and carried their ideas on education outside the classrooms by the Great Education March and the four-day-boycott in 1969. In addition to the theoretical and practical expansion of education, the unionized teachers also strived to broaden their social reach by building bridges with youth, workers, and peasants, a practice that was promoted by their ideology of “going to the people” and eased by the geographical widespreadness of their occupation. In a nutshell, the TÖS pushed the limits of public education theoretically, politically, and socially. Thus, it became a part of the education boom of the 1960s and 1970s that this paper targets to explore, which was characterized by a belief in the revolutionary role of education, rise in nongovernmental educational practices, and expansion in the understanding of education. Rather than presenting merely a history of a trade union, this paper aims to illustrate the history of political movements in the 1960s in Turkey and shed light on broader discussions and practices that evolved around them.